نشانه‌ها و علائم مسمومیت:
نشانه‌ها و علائم ناشی از خوردن سم، بسته به آنچه که خورده شده است فرق می‌کند علائم شایع عبارتند از:
- تهوع
- استفراغ
- اسهال
- تغییر وضعیت هوشیاری
- دردهای شکمی
نشانه‌ها و علائم مسمومیت:
نشانه‌ها و علائم ناشی از خوردن سم، بسته به آنچه که خورده شده است فرق می‌کند علائم شایع عبارتند از:
- تهوع
- استفراغ
- اسهال
- تغییر وضعیت هوشیاری
- دردهای شکمی
- لکه‌های اطراف دهان
- بوهای غیرعادی بدن یا تنفس
- تنفس مشکل
- تغییر سرعت ضربان قلب (سریع یا آهسته)
در برخورد با افراد مسموم باید به چه نکاتی توجه کرد:
1- بررسی صحنه از نظر نوع ماده (یا داروی) خورده شده، یافتن قوطی‌های داروی خالی – قرص‌ها و کپسول‌های پراکنده در محیط، یافتن مواد شیمایی ریخته شده، حلال‌ها، پاک‌کننده‌ها و ... در اطلاعاتی که شما به مأمورین امدادی می‌دهید بسیار موثر است.
2- اگر بیمار هوشیار بود با مرکز اطلاع‌رسانی داروها و سموم تماس گرفته و درخصوص اقدامات بعدی سوال نماید.
3- اگر فرد مسموم هوشیار نبود و یا مواد اسیدی و قلیایی و یا نفتی را بلعیده بود، از ایجاد استفراغ در فرد مسموم خودداری کنید و سریعاً مسموم را به نزدیک‌ترین مرکز درمانی منتقل نمایید.
4- در صورت تماس پوست و چشم با مواد شیمیایی و یا سوزاننده، موضع را فوراً با آب فراوان بشویید و در اسرع وقت به پزشک مراجعه نمایید.
توجه داشته‌باشید که زمان نقش بسیار مهمی در درمان مسمومیت دارد و علی‌رغم بهبود ظاهری، بیمار باید جهت بررسی بیشتر به مراکز درمانی انتقال یابد.
توصیه‌های ایمنی برای پیشگیری از مسمومیت‌ها در سفر:
1- هیچ‌گاه در داخل اتومبیل با موتور روشن در مدت هرچند کوتاه نخوابید این کار سبب بروز مسمومیت کشنده با منوکسید کربن خواهد شد. همچنین از روشن کردن گاز پیک‌نیکی در داخل چادر و یا اتومبیل و یا در محیط بسته دیگری به منظور تامین گرما، جداً خودداری نمایید.
2- در طی سفر برای حمل مواد غذایی فاسدشدنی، از یخدان مناسب استفاده کنید.
3- غذاهای مسموم کننده ممکن است بو یا مزه ناخوشایندی داشته باشند با وجود اینکه اکثر مسمومیت‌های غذایی معمولاً ظرف 24 ساعت برطرف می‌شوند، اما بعضی از آنها می‌توانند کشنده باشند.
4- رعایت ایمنی غذایی مانع بروز مسمومیت غذایی می‌شود. ضمن سفر از حمل گوشت خام و تخم‌مرغ خام و فرآورده‌های لبنی با ماندگاری کوتاه خودداری نمایید، چرا که سریعاً فاسد می‌شوند.
5- از خرید قوطی‌های کنسرو دارای برآمدگی، فرورفتگی و یا نشتی خودداری کنید و مطمئن شوید که درپوش آنها شکسته نشده باشد.
6- اگر فراورده‌ای ظاهر و یا بوی ناخوشایندی داشت به هیچ عنوان آن را نچشید.
7- هرگز غذاهای پخته شده را بیش از دو ساعت (اگر هوای اتاق گرم می‌باشد، بیش از یک ساعت) در دمای محیط رها نکنید. برای دوباره گرم کردن غذاها باقیمانده آنها را تا 74 درجه سانتی‌گراد گرما دهید و همچنین غذاهایی را که بیش از سه روز باقیمانده‌اند را مصرف نکنید.
8- همیشه قبل از آماده کردن و یا خوردن غذا دستهایتان را با صابون بشویید نوعی از اسهال میکروبی در طی سفر و به دلیل عدم رعایت بهداشت قابل انتقال است.
9- بخاطر داشته باشید دستهایتان را بعد از استفاده از سرویس‌های بهداشتی، برداشتن گوشت خام، سیگار کشیدن، دست زدن به حیوانات و دست زدن به زباله‌ها حتماً بشویید.
10- علائم و نشانه‌های برخی از مسمومیت‌های غذایی با تاخیر ظاهر می‌شود. یعنی ممکن است 12 تا 24 ساعت بعد از مصرف غذای آلوده علائم در فرد مسموم بروز کند. علائم و نشانه‌های این مسمومیت‌ها شامل سردرد، تب، خستگی و تهوع و استفراغ، اسهال آبکی شدید، کم شدن آب بدن، ضعف و شکم درد می‌باشد.
11- بوتولیسم نوعی مسمومیت غذایی کشنده است که در اثر مصرف کشک غیر پاستوریزه غذاهای کنسروی که قبل از مصرف حرارت کافی به آنها نرسیده و یا سوسیس و کالباس خام و آلوده بروز می‌کند. علائم و نشانه‌های این مسمومیت با تاخیر (بعد از 12 تا 24 ساعت) ظاهر می‌شود و شامل تاری دید، دوبینی، افتادگی پلک فوقانی، عدم توانایی حرکتی، اختلال تکلم، لکنت زبان، سختی بلع، خشکی و درد گلو می‌باشد. مهمترین اقدام درمانی در این مسمومیت تجویز سریع ضد سم (Anti toxin) در مرکز درمانی می‌باشد. در صورت عدم درمان ممکن است فرد مسموم در اثر فلج تنفسی فوت کند.
12- در صورت استفاده از غذاهای کنسرو شده پس از اطمینان از تاریخ مصرف آن و دارا بودن مجوز وزارت بهداشت ابتدا آن را به مدت 20 دقیقه جوشانده و سپس مصرف نمایید.
13- در صورت وجود خون در مدفوع یا استفراغ، تب بالا، از دست دادن مایعات بدن و یا در مواردی که علائم بیش از یک روز طول بکشد باید حتماً پزشک مراجعه کرد. شدت نشانه‌ها و علائم مسمومیت غذایی با توجه به سن و وضعیت سلامتی بدن متفاوت می‌باشد این علائم در سالمندان و نوزادان می‌تواند خطرناک باشد.
14- از مصرف غذا در اماکن فاقد کارت بهداشتی در طول مسیر خودداری کنید.
15- مواد غذایی را در ظروف در بسته نگهداری کنید.
16- سعی کنید از مواد غذایی فاسدنشدنی استفاده کنید.
17- از قرار دادن مواد شیمیایی در ظروف و بطری‌های نوشیدنی بپرهیزید.
18- نام داروهای مصرفی و میزان مصرف آن را به خاطر بسپارید و یا یادداشت کنید تا دوز تکراری مصرف ننمایید.
19- کیف دستی، ساک دستی و کیسه‌های نایلونی را دور از دسترس کودکان قرار دهید، ممکن است داخل آنها وسایلی باشد که توسط کودک بلعیده شود و یا کودک ضمن بازی آنها را روی سر خود کشیده و سبب خفگی وی شود.
20- هنگام بازی کودک در فضای باز مراقب آنها باشید تا توسط گل‌ها و گیاهان سمی، مسموم نشوند. تماس پوست با برخی از این گیاهان و یا به دهان بردن آنها منجر به مسمومیت کودکان می‌شود.
21- در سفر از خوردن گل‌ها، قارچ‌های خود رو اجتناب نمایید زیرا تشخیص گیاهان و قارچ‌های سمی از انواع بی‌خطر بسیار مشکل است.سایت وزارت بهداشت