نسخه قابل چاپ

مقدمه:

بیماری وبا یکی از بیماری‌های عفونی است که همه ساله در بسیاری از کشورها شیوع می یابد. وبا یک بیماری واگیردار عفونی است که فقط در انسان ایجاد میشود. این بیماری شامل دو نوع "کلاسیک" و "التور" است که نوع دوم آن قدرت همه گیری بیشتری دارد.

"التور" نام یکی از ایستگاههای قرنطینه در بندر اسکندریه مصر است که در سال 1906 نخستین بار این نوع وبا در آن شناسایی شد.

عوامل انتقال وبا:

عامل ایجاد بیماری وبا یک باکتری به نام ویبریوکلرا است که بیشتر در آبهای راکد ساحلی و آبهای شور یافت می شود.

عامل بیماری وبا در آب، محیط های مرطوب، میوه، سبزی، صدف دریایی و گوشت زنده باقی میماند بنابراین در سفرهای فصل تابستان هنگام خرید قالبهای یخ از یخ فروشیها از سالم بودن آنها باید اطمینان داشت.
بطور کلی چهار فاکتور آب (آب آلوده به مدفوع انسان)، غذا، دستهای آلوده و مدفوع در انتقال بیماری وبا نقش دارند.

محل های پر خطر کشور از نظر ابتلا به وبا:

مناطقی که آب آشامیدنی سالم در دسترس ندارد، مناطقی که فاضلاب، زباله و فضولات حیوانی بصورت غیر بهداشتی دفع میشوند، در محلهایی که بهداشت فردی رعایت نمیشود و در زمان بروز سیل و حوادث طبیعی در اثر از بین رفتن شبکههای آبرسانی، امکان ابتلا و انتقال به بیماری وبا بیشتر میشود.
گروه خونی (گروه خونی او بیشتر مبتلا می شود)، سن، اسیدیته معده، عدم رعایت بهداشت فردی و پادتن های موجود در شیر مادر عوامل فردی مستعد کننده و مسافرت، بی سوادی ، فقر و عدم رعایت بهداشت عمومی عوامل اجتماعی مستعد کننده ابتلا به وبا است.

علایم و راههای تشخیص:

عامل بیماری از راه دهان وارد معده و در روده تکثیر می شود به دنبال آن ترشح سم در روده باعث ترشح آب و املاح فراوان از سلولهای روده به داخل فضای روده میشود که این وضعیت، اسهال شدید را به دنبال دارد.

در نتیجه، بدن به شدت آب و املاح از دست میدهد و چنانچه آب و املاح دفع شده جبران نشود، بیمار جان خود را از دست میدهد.

علایم این بیماری شامل اسهال آبکی شدید با دفعات اجابت مزاج غیر قابل شمارش، نبود دل درد و دل پیچه، گرفتگی عضلات پشت ساق پا، عطش فراوان، استفراغ بدون حالت تهوع، احساس پری و غر غر شکم و فقدان تب است.

در صورت مشاهده این علایم باید به پزشک و یا مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه کرد. با استفاده از مایعات (سرم خوراکی او آر اس) و چنانچه فرد قادر به نوشیدن نباشد، از طریق تزریق سرم به صورت اورژانس در مراکز بهداشتی درمانی باید آب و املاح از دست رفته جبران گردد و دوره درمان با استفاده از آنتی بیوتیکها تکمیل شود.

شایعترین منابع بیماری وبا:

آب آشامیدنی که توسط مدفوع یا دست آلوده به مدفوع آلوده شده باشد، سبزیجات برگ دار که با آب آلوده آبیاری و یا شسته شده باشد، غذاهای آلوده و غذاهای تهیه شده از آبزیانی که از آب های آلوده گرفته شده اند به صورت خام و یا نیمه پخته ، شایعترین منابع شیوع بیماری وبا هستند.

راههای پیشگیری از وبا:

مهمترین نکته در پیشگیری از وبا سالم سازی آب به روشهای جوشاندن آب، ضد عفونی با محلول یا قرص کلر و استفاده از نور خورشید است.

منظور از آب سالم آبی است که بو، رنگ و آلودگیهای زیان بخش میکروبی نداشته باشد و در آن مواد سمی نباشد و در عین حال مواد معدنی و آلی موجود در آن از حد مجاز تجاوز نکند. برای پیشگیری از وبا همیشه باید میوه های خام و ظروف آشپزی را با آب پاکیزه شست، آبهایی را که از رودخانهها و سدها برداشت میشود هر چند پاک به نظر میرسد، باید ضد عفونی شوند.

شستن دستها قبل از آماده کردن و خوردن غذا، قبل از غذا دادن به بچهها و قبل از دست زدن به آب آشامیدنی و بعد از استفاده از دستشویی و توالت نباید فراموش شود.

جلوگیری از بازی کودکان در استخر آبهای کثیف یا محل تجمع آبهای راکد و نیز محافظت آب و غذای مصرفی از آلودگی و تماس حشرات، از دیگر راههای پیشگیری از وباست.

توجه به نکات دیگری همچون استفاده از شیر و فرآورده های لبنی پاستوریزه، استفاده از آب سالم در شستشو و طبخ مواد غذایی، توجه به تابلوهای هشدار دهنده و مشخص کننده آب آشامیدنی در پارکها، دقت در تهیه بهداشتی سالادهای فصل در ساندویچها و رستورانها و کوتاه و تمیز نمودن ناخنها در پیشگیری از وبا نقش بسیار موثری دارد.سایت وزات بهداشت