نسخه قابل چاپ

ایدز

ایدز ( AIDS ) سندرم نقص ایمنی اکتسابی Acquired immuno deficiency syndrome :در سال ۲۰۰۱ در هر ۲۴ ساعت ۱۴۰۰۰ مورد جدید آلوده شده اند که نیمی از آنها بین ۲۴-۱۵ سال سن دارند و اگر مراقبت لازم انجام پذیرد قبل از ۳۵ سالگی یعنی در اوج جوانی فوت می کنند .
● عامل بیماری ایدز :
عامل بیماری ایدز ویروس است که ویروس نقص ایمنی انسانی ( HIV ) Human Immuno Deficiency Virus نامیده شد . انسان تنها میزبان این ویروس است و بیشترین سلولهای درگیر لنفوسیت ها گلبولهای سفید تک هسته ای خون ( سلولهای میکروگلیال ) سلولهای بخش خاکستری مغز و سلولهای لانگرهانس پوست می باشند .

لنفوسیت ها نقش موثری در سیستم دفاعی بدن دارند و ویروس HIV با تکثیر در سلولها باعث اختلال در فعالیت و نهایتا مرگ آنان می شود .
● علائم بالینی :
فرد آلوده از زمان ورود ویروس به داخل بدن و شروع آلودگی تا پایان عمر علائم مختلفی را تجربه می کند و به همین دلیل به این بیماری سندرم یعنی مجموعه ای از علائم و بیماریهای مختلف گفته می شود .

سیر طبیعی بیماری و بروز بستگی به بیماریزایی ویروس ، تعداد ویروس ، راه انتقال و وضعیت ایمنی میزبان در مراحل مختلف دارد . وضعیت ایمنی شخص بستگی به سن ، جنس ، سابقه بیماریهای مزمن ، اعتیاد ، بیماریهای عفونی بخصوص ویروسی که در سیر بیماری دچار می شود و در نهایت وضعیت روحی شخص و نحوه همکاری آن فرد با گروه مراقبت و درمان است .
● مراحل آلودگی و بیماری عبارتند از :
۱) عفونت حاد اولیه
۲) مرحله بی علامت
۳) مرحله بزرگی غدد لنفاوی منتشره پایدار
۴) مرحله سندرم ایدز
▪ علائم عمومی
▪ علائم عصبی
▪ عفونت های ثانویه
▪ سرطانهای ثانویه
▪ سایر موارد
از زمان ورود ویروس به بدن تا شروع بیماری ایدز ممکن است بیش از ۱۵-۱۰ سال طول بکشد . در این مدت افراد آلوده از نظر ظاهری سالم هستند .
● تشخیص :
تشخیص آلودگی به ویروس ایدز فقط با آزمایش خون اختصاصی میسر است از زمان ورود ویروس به بدن انسان تا زمانی که شواهد آزمایشگاهی پادتن ظاهر شود بین ۶ هفته تا ۶ ماه فاصله وجود دارد که به آن دوره پنجره ای گفته می شود در این دوران فرد آلوده است اما علائم بالینی و آزمایشگاهی را نشان نمی دهد .
● نکات مهم :
۱) پاسخ منفی نمیتواند دلیل عدم آلودگی باشد.
۲) پاسخ مثبت نمی تواند مرحله بیماری را مشخص کند .
● ایدز چگونه سرایت می کند ؟
انسان تنها منبع و مخزن ویروس ایدز است و ویروس در اکثر ترشحات بدن وجود دارد اما تنها خون و مایعات داخل بدن ترشحات جنسی زن و مرد و شیر قابلیت انتقال ویروس را دارند .
● راههای انتقال :
۱) تماس جنسی با فرد آلوده
۲) مادر آلوده به نوزاد و جنین
۳) خون و فراورده های خون
▪ تزریق خون
▪ تزریق فرآورده های خونی
▪ ورود اجسام تیز و برنده آغشته به خون آلوده در پوست
▪ اشتراک سرنگ در معتادان تزریقی
● تماس جنسی :
۸۰% آلوده شدگان به بیماری ایدز در دنیا به دلیل برقراری روابط جنسی با افراد آلوده به این بیماری مبتلا شده اند احتمال انتقال از مرد به زن ۳ تا ۵ برابر بیشتر از زن آلوده به مرد می باشد . خطر انتقال در بین گروههایی که همجنس طلب می باشند ، بمراتب بالاتر است . وجود عفونتهای مقاربتی احتمال انتقال و ابتلاء را تا ۲۰ برابر افزایش می دهد .سابقه اولین ارتباط در سنین پائین و عدم رعایت موازین اخلاقی در ارتباطات از عوامل موثر انتقال محسوب می شود.
● مادر آلوده به نوزاد و جنین :
۱۰% آلودگی های جهان را کودکان تشکیل می دهند ، آلودگی از مادر به کودک در طول حاملگی ، حین زایمان و هنگام شیردهی منتقل می شود . احتمال انتقال بدون پیشگیری ۵۰ – ۳۰ درصد است .
● خون و فرآورده های خونی :
پرخطر ترین راه انتقال ، دریافت خون آلوده است که بیش از ۹۰% احتمال آلودگی وجود دارد . ۳ % از آلوده شدگان به ویروس ایدز از این راه آلوده شده اند . هر وسیله تیز و برنده آلوده که بتواند در پوست یا مخاط خراش ایجاد کند یا وارد بدن شود مانند ابزار پزشکی و دندانپزشکی ، لوازم حجامت ، سوراخ کردن گوش ، خالکوبی ، کاشتن و برداشتن مو ، تیغ سلمانی و مسواک می تواند باعث انتقال ویروس گردد .

احتمال انتقال از این راه بسیار ضعیف است ( کمتر از ۵% ) است و کمتر از ۵-۱ % آلودگان در جهان از این راه آلوده شده اند .
اشتراک سرنگ در معتادان تزریقی بعلت ورود حجم بالاتری از خون آلوده مستقیما به داخل رگ فرد دریافت کننده از سایر ابزار انتقال دهنده خون پر خطر تر می باشد و امکان دارد تا ۶۰% احتمال انتقال افزایش یابد . ۱۰% آلوده شدگان به ویروس ایدز در جهان از این راه آلوده شده اند .
انتقال آلودگی علاوه بر اشتراک در سرنگ و سوزن آلوده با استفاده از ابزار تهیه مواد بصورت مشترک و تزریق مواد توسط افراد دیگر نیز امکان پذیر است
● راههای عدم سرایت :
علیرغم جداسازی ویروس ایدز از بزاق ، ادرار ، اشک سرایت در اثر تماس با آنها صورت نمی گیرد . لذا ویروس از راههای تماسهای عادی مثل با هم کارکردن ، همسفر شدن ، غذا خوردن و همچنین استفاده از حمام و استخر و توالت قابل سرایت نمی باشد . ویروس نمی تواند در جامدات زنده بماند ونیش حشرات انتقال دهنده ویروس نمی باشد .
● راههای پیشگیری :
۱) بهترین راه پیشگیری از ایدز خویشتن داری ، پایبندی به اصول اخلاقی ، خانوادگی و اجتناب از بی بندوباری جنسی می باشد .
۲) استفاده از وسیله رایج پیشگیری از بیماریهای جنسی ، در ضمن به منظور آگاهی بیشتر و در صورت نیاز می توان به مراکز بهداشتی – درمانی مراجعه شود .
۳) عدم اعتیاد و عدم تزریق در افراد معتاد توصیه می شود .
۴) از استفاده سرنگ و سوزن مشترک ، ظرف تهیه مواد مخدر مشترک و تزریق توسط فرد دیگر در معتاد تزریقی خودداری شود .
۵) ضد عفونی نمودن سرنگ مصرف شده با مایع سفیدکننده .
۶) قبل از بکار بردن هر گونه وسیله سوراخ کننده پوست از عدم آلودگی ، استریل بودن آن اطمینان حاصل شود .
۷) هرگز از مسواک و تیغ صورت تراشی و سوزن خالکوبی و هر وسیله برنده مشترک استفاده نشود .
اگر بهر علت در معرض خطر باشید با مراجعه به مراکز بهداشت استان و شهرستان و انجام مشاوره و آزمایش ترس و نگرانی را از خود دور نمائید .
● راههای مبارزه :
در برابر تعارفات خانمان سوز مثل سیگار ، مواد مخدر ، شرکت درمجامع خطرناک ، وسوسه در انجام کارهای ناسالم از طرف دوستان و حتی بستگان مقاومت کنید . با ورزش ، مطالعه و انجام کارهای هنری و علمی زندگی خود را پربار ، سودمند و ساالم کنید . به اصول و موازین اخلاقی و انسانی دین مبین اسلام و همه ادیان الهی پایبند باشیم و بدانیم که یکی از مهمترین دلیل انتشار این بیماری در دنیا رفتارهای پر خطر بشر می باشد .
مصرف هر نوع مواد مخدر و الکل باعث هوشیاری و خویشتن داری می گردد ، لذا می تواند انسان را در برابر رفتارهای پرخطر قراردهد .
با آگاهی و کسب نگرش صحیح رفتارهای بهداشتی خود را ارتقاء دهیم.سایت پزشکان