یبوست را می توان انجام عمل دفع روده بزرگ در زمان طولانی تر از زمان طبیعی آن تعریف کرد . در حالت طبیعی باقی مانده مواد غذایی مصرف شده در یک صبحانه صبح روز بعد به روده بزرگ می رسد ، عمل دفع به طور معمول 12 تا 72 ساعت یا کمی بیشتر بعد از مصرف غذا صورت می گیرد . نوع غذای دریافتی تا حدی بر طول زما ن دفع تاثیرگذار است . برای مثال : غذاهای غنی از فیبر در طول مسیر گوارش در مقابل آنزیم های هضمی مقاومت کرده و با جذب مقداری آب حجیم می شوند که خود محرک عمل دفع است .
علل یبوست :
علت های یبوست متعدد و گوناگون است
یبوست را می توان انجام عمل دفع روده بزرگ در زمان طولانی تر از زمان طبیعی آن تعریف کرد . در حالت طبیعی باقی مانده مواد غذایی مصرف شده در یک صبحانه صبح روز بعد به روده بزرگ می رسد ، عمل دفع به طور معمول 12 تا 72 ساعت یا کمی بیشتر بعد از مصرف غذا صورت می گیرد . نوع غذای دریافتی تا حدی بر طول زما ن دفع تاثیرگذار است . برای مثال : غذاهای غنی از فیبر در طول مسیر گوارش در مقابل آنزیم های هضمی مقاومت کرده و با جذب مقداری آب حجیم می شوند که خود محرک عمل دفع است .
علل یبوست :
علت های یبوست متعدد و گوناگون است در این میان فشار و سرعت حاکم بر زندگی پیشرفته امروز در ایجاد عادات غلط بهداشتی تاثیر زیادی دارد. رعایت نکردن نظم در عمل دفع ، نداشتن فعالیت بدنی که می تواند موجب کاهش قدرت انقباضی عضلات روده ای شود . استفاده از مسهل ها و داروهای ملین برای مدت طولانی ، فشارهای عصبی و نگرانی ها از مهم ترین عوامل موثر در یبوست به شمار می روند .
یبوست را می توان به طریق زیر پیشگیری کرد :
- ارائه یک برنامه روزانه که در آن زمان مناسب دفع را معمولا بعد از صبحانه یا شام مشخص کرد .
- مصرف جیره پرفیبر : انواع حبوبات ، نان ، آب میوه، سبزی ها ، گردو و دانه های روغنی (آفتابگردان ، کنجد )
- از مصرف مواد غذایی غیر پاستوریزه و بستنی خودداری کنید .
سبوس
- در صورت لزوم باید در حد متوسط و به عنوان یک جیره تکمیلی مصرف گردد .
- مصرف بیش از حد سبوس ممکن است منجربه دفع اسهال یا وقفه روده گردد .
- ابتدا با مقادیر کم شروع و تدریجا میزان آن را افزایش دهید .
مایعات
- روزانه حداقل 2000 سی سی (8 لیوان ) مایعات بنوشید .
فعالیت
- یک برنامه ورزشی منظم نظیر پیاده روی ، ورزش های سبک و . . . طرح ریزی نمایید .
مسهل ها
- مصرف طولانی مدت مسهل ها و ملین ها ممنوع بوده و تا زمانی که تمامی روش های فوق غیر موثر واقع شوند باید این عمل را به تعویق انداخت .
- بر اساس تجربیات دیده شده است که آلو و عصاره آن محرک خوبی برای حرکات روده است .
استفاده از روغن های معدنی برای درمان یبوست توصیه نمی شود مگر در موارد کاملا استثنایی که یبوست بسیار شدید و دفع مشکل باشد این روغن ها به شدت در جذب ویتامین های محلول در چربی به خصوص ویتامین K و A اختلال ایجاد می کنند .
یبوست در سالمندان:
یبوست به علل زیر پنج بار بیشتر در سالمندان دیده می شود .
1- نداشتن دندان و اشکال در جویدن غذا باعث حذف غذاهای فیبر دار می شود.
2- کاهش اشتها پیش می آید و در نتیجه کاهش فعالیت غدد مخاطی و کاهش ترشح غدد بزاقی را داریم .
3- داشتن زندگی غیر فعال و نداشتن حرکت.
4- استراحت طولانی در تخت باعث کاهش فعالیت عضلات شکم می شود .
5- خوددرمانی : استفاده بیش از حد از تنقیه و ملین ها.
اقدامات مربوط به مشکل دفع در افراد سالمند:
- تعیین الگوی طبیعی دفع.
- تشویق به نوشیدن شش تا هشت لیوان آب در روز اگر شرایط طبی اجازه دهد .
- اجرای تمرینات ورزشی منظم به طور پیوسته حتی در حال بستری بودن.
- ممانعت از مصرف مسهل ها ( به خصوص روغن معدنی و روغن کرچک ).
- افزایش تدریجی مواد سلولزی در رژیم غذایی و شروع آن با مقدار کم و سپس افزایش آن.
- ارزیابی داروهای یبوست زای دریافتی.
- اجتناب از زور زدن های بی مورد در هنگام اجابت مزاج.
- رعایت زمان منظم در غذا خوردن و اجتناب از خوردن غذاهای دیر هضم. سایت وزارت بهداشت