متادون به صورت صناعی ساخته می‌شود و به عنوان جانشینی برای درمان افراد وابسته به هروئین و سایر شبه افیون‌ها به کار می‌رود. طول مدت اثر آن بسیار طولانی تر از هروئین است به طوری که مدت اثر یک دوز واحد آن تقریباً 24 ساعت است در حالی که در مورد هروتین ممکن است فقط 2 ساعت باشد. در یک برنامه درمانی معمولاً متادون به صورت محلولی در آب میوه تجویز می‌گردد.

برنامه درمانی متادون به طور کلی دو نوع برنامه درمانی با متادون وجود دارد:

1-   درمان نگهدارنده یا طولانی مدت که ممکن است ماهها یا سالها به طول انجامد. هدف در این برنامه کاهش آسیب‌های ناشی از مصرف مواد و بهبود کیفیت زندگی است.

2-   برنامه سم‌زدایی در روش پرهیز مدار (کوتاه مدت) که تقریباً 14 – 5 روز طول می‌کشد. هدف از این برنامه کاهش رنج‌های ناشی از قطع مواد افیونی مانند هروئین است.

فواید درمان با متادون:  

بسیاری از مردم براین باورند که مصرف‌کنندگان مواد افیونی بهتر است که مصرف این مواد را به طور کلی قطع کنند. اگرچه این انتخاب برای بعضی از مصرف‌کنندگان این مواد مناسب به نظر می‌رسد، اما برای بعضی از آنها احتمال بازگشت زیاد است. البته، تحقیقات نشان داده‌اند که برنامه نگهدارنده با متادون می‌تواند جنبه‌های مختلف بهداشتی زندگی فرد معتاد به هروئین را به دلایل زیر ارتقاء بخشد:

1-      هروئین با مواد دیگر مخلوط می‌شود و ناخالصی آن زیاد است.

2-   متادون به صورت خوراکی تجویز می‌شود وخطرات ناشی از تزریق هروئین را ندارد. این امر موجب کاهش خطرات ناشی از استفادۀ مشترک از وسایل آلوده در تزریق می‌گردد و در نتیجه احتمال عفونت‌های منتقل شونده از راه خون همچون: هپاتیت B، هپاتیت C (که موجب مشکلات طولانی مدت برای کبد می‌شوند) و ایدز را کاهش می دهد.

3-      افرادی که تحت درمان نگهدارنده با متادون هستند معمولاً به شیوه زندگی متعادل و با ثباتی دست می‌یابند که شامل بهبود وضعیت تغذیه و خواب می‌شود.

4-      فرد کمتر تحت استرس قرار می‌گیرد به این علت که نگران چگونگی تامین هروئین برای استفاده مکرر در طول شبانه‌روز نیست.

5-      متادون به مدت طولانی در بدن باقی می‌ماند بنابراین روزانه یک بار مصرف می‌شود.

6-      میزان جرم جهت تامین هزینه خرید هروئین کاهش می‌یابد.

7-      موجب کاهش ارتباط معتادان با سیستم قاچاق و عرضه‌کنندگان مواد می‌شود.

8-      متادون نسبت به مواد غیرقانونی ارزان‌تر است.

9-      در بعضی شرایط می‌توان متادون را قطع نمود.

مصرف متادون همراه با سایر داروها:

مصرف داروهای دیگر همراه متادون، بخصوص اگر آنها هم مُضعف باشند (مانند الکل، افیونها از جمله هروئین یا بنزودیازپین‌ها مانند: دیازپام)، خطر مرگ را افزایش می‌دهد. مصرف مقادیر زیاد الکل در چند روز یا چند هفته می‌تواند طول زمان اثر متادون را کوتاه کند و موجب شود که شخص قبل از مصرف دوز بعدی علائم ترک (بازگیری) را تجربه نماید.

این نکته بسیار مهم است که فرد هنگام مراجعه به پزشک یا روانپزشک، مصرف متادون را گزارش دهد تا داروهایی که موجب تاثیر بر درمان نگهدارنده با متادون می‌شوند را تجویز ننمایند. 1- خودکشی – اختلالات عاطفی در مراجعان دریافت متادون شایع است. 2- صدمات و آسیب‌ها که شامل تصادف با وسایل نقلیه نیز می‌باشد.

حاملگی و شیردهی:

 زنان جامعه که وابسته به مواد افیونی هستند باید ترغیب شوند که هرچه سریعتر وارد برنامه نگهدارنده بامتادون شوند زیرا مصرف متادون موجب کاهش عوارض ناشی از مصرف سایر مواد افیونی، مانند هروئین می‌شود.