اکستازی

هر از چند گاهی، در اخبار به اتفاقات ناراحت کننده و در عین حال عبرت آموز در خصوص مصرف بی رویه مواد مخدر که موجب نابسامانی خانواده ها شده است، بر می خوریم. هر بار گروهی افراد سود جو با استفاده از نا آگاهی مردم و فریب جوانان، آنها را به ورطه نیستی کشانده و از این راه سود زیادی به جیب می زنند.

امروزه در همه دنیا اعتقاد بر این است که جلوگیری از فعالیت های این فرصت طلبان به سادگی میسر نمی باشد مگر آنکه سعی کنیم با ارتقاء سطح آگاهی و هشیار نمودن گروه های مختلف جامعه به خصوص جوانان که گروه هدف این برنامه را تشکیل می دهند به مقابله با مشکلات جدید بپردازیم.

هر از چند گاهی، در اخبار به اتفاقات ناراحت کننده و در عین حال عبرت آموز در خصوص مصرف بی رویه مواد مخدر که موجب نابسامانی خانواده ها شده است، بر می خوریم. هر بار گروهی افراد سود جو با استفاده از نا آگاهی مردم و فریب جوانان، آنها را به ورطه نیستی کشانده و از این راه سود زیادی به جیب می زنند.

امروزه در همه دنیا اعتقاد بر این است که جلوگیری از فعالیت های این فرصت طلبان به سادگی میسر نمی باشد مگر آنکه سعی کنیم با ارتقاء سطح آگاهی و هشیار نمودن گروه های مختلف جامعه به خصوص جوانان که گروه هدف این برنامه را تشکیل می دهند به مقابله با مشکلات جدید بپردازیم.

در حال حاضر در بسیاری از کشورها، سایت های اطلاع رسانی، رسانه های گروهی و مراکز مشاوره همگی دست به دست هم داده و سعی در ارائه اطلاعات واقعی و علنی نموده اند. افزودن ضمیمه قرصهای موسوم به اکستاسی  به مباحث در سنامه ها گامی کوچک در بیدار ساختن خانواده ها و ارتقاء سطح سلامت جامعه می باشد.

اکستاسی چیست؟

اکستاسی خالص پودر سفید متشکل از کریستالهای ریزی است که فشرده می شود و به صورت قرص یا کپسول در می آید.

از این پودر بوی کیک به مشام می رسد و در صورت وجود ناخالصی به رنگهای قهوه ای و قرمز نیز دیده می شود. نام علمی آن ۳ و ۴ متیلن دی اکسی متاآمفتامین(MDMA) است که به نام های اکستاسی، اکستازی، E ای، XTC، X (اکس)، Play Boy Bunny، Happt Face و یا Peace Sign معروف است و در ایران به نام قرصهای شادی هم شناخته می شود.

افزایش شیوع مصرف اکستاسی پدیده ای است که اواخر دهه ۱۹۸۰ آغاز شد و تا حدی ناشی از پدیده ای موسوم به مجالس هیاهو (rave)بود. این مجالس، مهمانی های نیمه خصوصی شبانه ای بودند که طی تابستان ۱۹۸۷ در انگلستان بوجود آمدند و توسط گروه کوچکی از گردانندگان برنامه های موسیقی مجالس (disc jockeys) اداره می شدند.

این ماده اولین بار در سال ۱۹۱۲ توسط  Merck forest با هدف ساخت ترکیباتی برای کنترل و مهار اشتها در افراد چاق ساخته شد و در آلمان به عنوان کم کننده اشتها مورد استفاده قرار گرفت ولی به دلیل عوارض جانبی از رده خارج شد.

در دهه ۷۰ میلادی این دارو کاربرد مجدد یافت و در دوران درمانی برای کمک به بیان احساسات بیماران مورد استفاده قرار گرفت تا اینکه در سال ۱۹۸۴ مشاهدات مختلف، اثرات مخرب آن روی مغز حیوانات آزمایشگاهی را به اثبات رساند و در سال ۱۹۸۵ مصرف آن در آمریکا ممنوع اعلام شد. در سالهای اخیر مصرف آن در آمریکا در پارتی های شبانه موسوم به(raves) به شدت افزایش یافته است و در یک دوره زمانی خاص در اروپا مصرف این موارد انرژی زا و شادی بخش برای کاهش مصرف سایر مواد مخدر مثل هروئین تشویق شده است، به طوری که مصرف آن در اروپا در سال ۱۹۹۵ از ۵۰۰ هزار قرص در سال به ۳۰ میلیون قرص در دو سال بعد رسیده است. آمار نشان می دهد که ۲ درصد مردم آمریکا حداقل یکبار این ترکیب را مصرف کرده اند و حداقل ۷/۱۱ درصد دانش آموزان کلاس آخر دبیرستان در آمریکا یکبار اکس مصرف کرده اند. متاسفانه مصرف این قرصها در ایران هم به خصوص در یکسال اخیر در پارتی های شبانه به شدت افزایش یافته است. جوانان تحصیل کرده مرفه مصرف کنندگان اصلی این داروها هستند.

اشکال رایج دارویی

این ماده به اشکال قرص، کپسول، پودر استنشاقی، بر چسب های پوستی و مواد تزریقی موجود است. اما در اغلب موارد، اشکال خوراکی آن مصرف می شود. میزان(MDMA) در هر قرص ۸۰ تا ۱۶۰ میلی گرم متفاوت است که با مارکهای مرسدس بنز، میتسوبیشی، ko و صلیب موجود است و به علت قابلیت ساخت آن که به راحتی انجام می شود در آزمایشگاه های داخلی هم ساخته می شود که خطر وجود مواد اضافی از عوارض آن است.

قرصهای موجود در بازار حاوی مقدار اندکی MDMA و درصد زیادی ناخالصی هستند. کافئین، افدرین(تحریک کننده)، PMA (فعال کننده سیستم عصبی)، DXM،MDA(ترکیبی کشنده)، PCP، Speed از جمله مواد محرکی هستند که به عنوان ناخالصی به قرصهای اکستاسی افزوده می شوند.

اعتیاد در تایلند ترکیباتMDMA به شکلات افزوده می شود و به نام یا با (ya-ba) که در زبان تایلندی به معنای داروی جنون است، به کودکان و نوجوانان فروخته می شود.

قدرت اعتیادآوری

این دارو در فرم خالص اعتیاد جسمانی به همراه ندارد، مانند سایر مواد مخدر با لذت همراه است ولی باعث اعتیاد روانی شدید می گردد و فرد را تحریک به مصرف دوباره می کند. مشابه آنچه در موردبقیه مواد مخدر صادق است.

اثرات منفی

۱-کاهش اشتها

۲-تاری دید و سایر تغییرات بینایی

۳-گشادی شدید مردمک چشم(به همین دلیل علیرغم تاریکی نسبی به هنگام رقص. مصرف کنندگان مواد ناگزیر به استفاده از عینک آفتابی به خاطر حساسیت شدید چشم هستند.)

۴-حرکات غیر طبیعی چشم(نیستاگوس)

۵-توهم بینایی

۶-لرزش اندام ها

۷-عصبانیت

۸-عدم تمایل برای استراحت

۹-فک زدن طولانی(مصرف کنندگان برای جلوگیری از قفل شدن فک مجبور به جویدن آدامس هستند.)

۱۰-تمایل شدید برای مصرف مجدد این ماده پس از افت تاثیر اولیه این اثرات در طی ۲۰ دقیقه از مصرف دارو شروع و ۴ تا ۶ ساعت طول می کشد.

مواردی از تداوم تا حدود ۳۲ ساعت پس از مصرف دارو نیز گزارش شده است.

علائم پس از مصرف اکستاسی

۱-بی خوابی

۲-افسردگی

۳-اضطراب

۴-بدبینی

۵-حالت شک و تردید

۶-خستگی

۷-اشکال در تمرکز

تمامی این علائم معمولاً ۲ روز بعد از مصرف مواد رخ داده و تا چند روز باقی می ماند.

عوارض در هنگام مصرف بیش از حد دارد؟

مقادیر بیش از حد این دارو اثرات نامطلوب را افزایش داده موجب عوارض زیر می گردد:

۱-تشنج

۲-استفراغ

۳-افزایش بسیار شدید درجه حرارت

۴-بالا رفتن فشار خون

۵-افزایش ضربان قلب

۶-حملات اضطرابی، توهمات

این امر برای کسانی که مشکل قلبی یا تنفسی دارند و کسانی که افسردگی یا سایر اختلالات روانی دارند، مرگبار است.

درمان

برای درمان اعتیاد به اکستاسی به روان درمان و کار سخت گروهی نیاز است و هیچ پادزهری برای مسمومیت با اکستاسی وجود ندارد. با این وجود برای کاهش مضرات و خطرهای مرتبط با مصرف اکستاسی مواردی نظیر کاستن از فعالیت بدنی پس از مصرف، ورود به جای خنک، مصرف جرعه جرعه مایعات، کم کردن لباس و بررسی مرتب فشار خون و نبض کاربرد دارد. برخی درمانها مانند: مشاوره، قطع مصرف(سم زدایی) و سایر درمانهای دارویی در وصرت بروز علائمی مانند تب شدید، تشنج و تغییرات ضربان قلب توصیه می شود.سایت پزشکان ایران