وبلاگ شخصی دکتر فرخ افتخار

هدف این وبلاگ کمک به حفظ سلامت و کارایی تمام مخاطبین است

وبلاگ شخصی دکتر فرخ افتخار

هدف این وبلاگ کمک به حفظ سلامت و کارایی تمام مخاطبین است

سید اسماعیل جرجانی

ابوابراهیم اسماعیل جرجانی از مشاهیر اطبای اسلامی در اوایل قرن ششم هجری و مقنن قانون طبابت و نو آور رسوم معالجات بود، وی در جرجان با برخی از شاگردان شیخ ابوعلی سینا صحبت داشت تا به دربار سلطان سنجر سلجوقی پیوست و به ریاست بیمارستان خوارزم قایل گشت و آنگاه به تدریس و تالیف همت گماشت. وی در 532ه.ق در مرو در گذشت.

خلاصه : ابوابراهیم اسماعیل جرجانی از مشاهیر اطبای اسلامی در اوایل قرن ششم هجری و مقنن قانون طبابت و نو آور رسوم معالجات بود، وی در جرجان با برخی از شاگردان شیخ ابوعلی سینا صحبت داشت تا به دربار سلطان سنجر سلجوقی پیوست و به ریاست بیمارستان خوارزم قایل گشت و آنگاه به تدریس و تالیف همت گماشت. وی در 532ه.ق در مرو در گذشت.
گروه : علوم پزشکی
رشته : طب اسلامی
والدین و انساب : پدران و اجداد شرف الدین اسماعیل جرجانی عبارت بودند از: حسن بن محمد بن محمود بن احمد علوی حسینی جرجانی.
اوضاع اجتماعی و شرایط زندگی : جرجان قدیم (گرگان امروز) در حوزه اقتدار قدرت ابتدا سلجوقیان خراسان و سپس خوارزمشاهیان درقرن ششم و پنجم هجری بوده است. در آن ناحیه برخی از شاگردان مکتب طبابت شیخ ابوعلی سینا ( ابن سینا) به تعلیم مشغول بودند. از سوی دیگر اجداد شرف الدین اسماعیل جرجانی که ساداتی مرفه در گرگان بوده اند، این امکان را داشته اند که فرزندان خود را به تحصیل علم نزد دانشمندان بفرستند.
تحصیلات رسمی و حرفه ای : شرف الدین اسماعیل بن حسن جرجانی پس از گذراندن مقدمات علوم در زادگاه خود جرجان،‌به ادامه تحصیل در همان جا در رشته طب پرداخت و با برخی از شاگردان شیخ الرئیس ابوعلی سینا مصاحبت ( مباحثه علمی ) داشت. تا آنکه به دربار سلطان سنجر سلجوقی ( ملک خراسان) پیوست و رئیس بیمارستان خوارزم شد.
خاطرات و وقایع تحصیل : سلطان سنجر سلجوقی درمیان سلسله سلجوقی به دانش دوستی و هنر پروری مشهور بود. و در قلمرو خود ( خراسان و ماورالنهر ) به حمایت از دانشمندان واهل فن می پرداخت.
فعالیتهای ضمن تحصیل : شرف الدین سید اسماعیل جرجانی در کنار تحصیل و تجربه علم طبابت به رفت و آمد در دربار سلاطینی چون سنجر سلجوقی و مداوای درباریان می پرداخت.
استادان و مربیان : در منابع مستقیما نامی از استادان میر سید شرف الدین اسماعیل جرجانی نیامده است. اما بعید نیست که بسیاری از شاگردان شیخ الرئیس ابوعلی سینا که در روزگار وی پزشکان ماهری بوده اند، تجارت خود را به وی منتقل کرده باشند.
وقایع میانسالی : ابوابراهیم سید شرف الدین اسماعیل جرجانی در جوانی به عنوان طبیبی ماهر مشهور شدو از این رو به دربار سلطان سنجر سلجوقی راه یافت. و پس از اندکی به ریاست بیمارستان خوارزم رسید سپس به تالیف و تدریس همت گماشت . و درروزگار سلطه خوارزمشاهیان کتبی مهم در پزشکی تالیف و به آنان تقدیم کرد.
زمان و علت فوت : شرف الدین ابو ابراهیم سید اسماعیل جرجانی در رمضان 532ه.ق/ 1137.م درشهر مرو در گذشت و در همان جا به خاک سپرده شد.
مشاغل و سمتهای مورد تصدی : ابوابراهیم شرف الدین اسماعیل جرجانی درجوانی به عنوان طبیبی ماهر چندان مشهور گشت که به عنوان طبیب وارد دربار سلطان سنجر سلجوقی شد واندکی بعد به ریاست بیمارستان خوارزم رسید . آنگاه به تالیف و تدریس در روزگار سلاجقه و خوارزمشاهیان پرداخت.
فعالیتهای آموزشی : در منابع تاریخی ذکر شده است که شرف الدین اسماعیل جرجانی در دربار و پایتخت سلطان سنجر ( مرو ) به تدریس و تالیف طب و کتب طبی می پرداخته است.
سایر فعالیتها و برنامه های روزمره : مطالعه‌آثار طبی دانشمندان یونانی و مسلمان گذشته و نیز مطالعات میدانی و تجربی پیرامون داروها و بیماریها از امور مورد علاقه شرف الدین اسماعیل جرجانی بوده است.
شاگردان : در منابع گر چه از شاگردان میر سید شرف الدین اسماعیل جرجانی نامی نیامده است. اما به قطع می توان گفت که کمتر طبیبی که پس از وی می زیسته است به آثار وی به ویژه به « ذخیره خوارزمشاهیان» مراجعه نکرده است.
آرا و گرایشهای خاص : شرف الدین اسماعیل جرجانی متمایل به گردآوری اطلاعات پراکنده و متنوعی بود که در زمینه طب اسلامی در منابع گوناگون و افواه و تجارت مردمان بود. ذخیره خوارزمشاهی او شاهدی است براین مدعا.


آثار :
    1  الاغراض الطبیه و المباحث العلائیه
      ویژگی اثر : این کتاب خلاصه ای است از دایره المعارف بزرگ ذخیره خوارزمشاهی، که هر دو تالیف سید اسماعیل جرجانی است.
2  الخفی العلائی( الخفی العلانیه)
      ویژگی اثر : این اثر نیز که پیرامون علم پزشکی و طبابت است، به سلطان علاء الدین تکش خوارزمشاه اهدا شده بوده است، و گاه آن را با اغراض الطبیه و المباحث العلائیه خوارزمشاهی اشتباه گرفته اند.
3  ذخیره خوارزمشاهی
      ویژگی اثر : دایره المعارف پزشکی بزرگی است که نخستین کتاب در دوره اسلامی به شمار می رود که در زمینه تمام مباحث علم طب به زبان فارسی بسیار فصیح نگارش یافته است. 
 
برگرفته از سایت بنیاد ایرانشناسی
 

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد